ΣτΕ 2250/2019 - Περιορισμός αριθμού θητειών Διευθυντή Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών με απόφαση οργάνων ΤΕΙ

Αριθμός 2250/2019

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Γ΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 7 Ιουνίου 2018, με την εξής σύνθεση: Αικ. Σακελλαροπούλου, Αντιπρόεδρος, Προεδρεύουσα, σε αναπλήρωση της Προέδρου του Τμήματος, που είχε κώλυμα, Δ. Μακρής, Μ. Τριπολιτσιώτη, Σύμβουλοι, Ι. Παπαγιάννης, Ε. Μελισσαρίδης, Πάρεδροι. Γραμματέας ο Α. Γεωργακόπουλος.

Για να δικάσει την από 14 Νοεμβρίου 2016 αίτηση: του .., κατοίκου .. Κρήτης (..), ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Νικόλαο Κονδύλη (Α.Μ. 26417), που τον διόρισε με πληρεξούσιο, κατά του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης (Τ.Ε.Ι. Κρήτης)...

[...]

2. Επειδή ζητείται η ακύρωση α. του 118/30.6.2016 πρακτικού της Συνελεύσεως του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης, Θέμα 10ο “Θέματα Διαχείρισης Μεταπτυχιακών”, με το οποίο αποφασίσθηκε, μεταξύ άλλων, η διενέργεια εκλογών σε Τμήματά του για την θέση Διευθυντή Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών αποκλειομένων των ήδη Διευθυντών που διανύουν την δεύτερη θητεία τους, β. του 15/7.7.2016 πρακτικού της Συνέλευσης Ειδικής Σύνθεσης του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης, Θέμα 2ο “Προβλέψεις για ρυθμίσεις Μεταπτυχιακών Σπουδών και ενσωμάτωσή τους στον Κανονισμό Μεταπτυχιακών Σπουδών”, με το οποίο αποφασίσθηκε η “εξειδίκευση της εφαρμογής” διατάξεως σχετικά με τον Διευθυντή Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών και η “ενσωμάτωσή της στο αντίστοιχο άρθρο του Κανονισμού ΜΣ”, με την θέσπιση, μεταξύ άλλων, μη δυνατότητας υποβολής υποψηφιότητας για την θέση Διευθυντή ή Αναπληρωτή Διευθυντή Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών για τρίτη συνεχή θητεία, γ. του Κανονισμού Μεταπτυχιακών Σπουδών του εν λόγω Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος, όπως αυτός τροποποιήθηκε δυνάμει της πρώτης και δεύτερης των προσβαλλόμενων αποφάσεων, δ. της 3360/5.9.2016 προσκλήσεως του Προϊσταμένου του Τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής για διενέργεια εκλογών για την ανάδειξη Διευθυντή (και Αναπληρωτή) του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην “Λογιστική και Ελεγκτική”, ε. του από 9.9.2016 πρακτικού της Εφορευτικής Επιτροπής με το οποίο ανακηρύχθηκαν οι υποψήφιοι για την κατάληψη της αναφερθείσας θέσεως του Διευθυντή Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών και δεν έγινε δεκτή η σχετική υποψηφιότητα του αιτούντος, στ. του 3497/9.9.2016 πρακτικού της ιδίας Εφορευτικής Επιτροπής με το οποίο εξήχθησαν τα αποτελέσματα της εκλογής Διευθυντή του εν λόγω Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών, ζ. του πρακτικού της (“μηδέποτε γενόμενης”, όπως αναφέρεται στο κρινόμενο δικόγραφο) 20ής/9.9.2016 έκτακτης συνεδριάσεως της Γενικής Συνέλευσης Ειδικής Σύνθεσης του προαναφερθέντος Τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, με θέμα “Εκλογή για την ανάδειξη Διευθυντή και Αναπληρωτή Διευθυντή του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών “Λογιστική και Ελεγκτική”, με την οποία ορίστηκε ως Διευθυντής του αναφερθέντος Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών ο καθηγητής.., Πρόεδρος του Τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, με Αναπληρωτή Διευθυντή τον αναπληρωτή καθηγητή .., με θητεία δύο ακαδημαϊκών ετών και η. του από 16.9.2016 πρακτικού της εν λόγω Εφορευτικής Επιτροπής, με το οποίο απορρίφθηκε, μεταξύ άλλων, η 3525/12.9.2016 ένσταση του αιτούντος κατά του κύρους και των αποτελεσμάτων της εν λόγω εκλογικής διαδικασίας.

[...]

4. Επειδή σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, με τον ν. 2083/1992 (άρθρο 5) προβλέφθηκε η κατάρτιση Εσωτερικού Κανονισμού κάθε Ανωτάτου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος, με τον οποίο ρυθμίζεται ο κανονισμός προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών, ο δε τελευταίος έχει ως περιεχόμενο κυρίως την δομή, την λειτουργία, τον οδηγό σπουδών, τον τρόπο και την διαδικασία εξετάσεων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών, την βαθμολογία, τον τύπο πτυχίων, την ορκωμοσία. Με τον ν. 3549/2007 (άρθρο 4) ορίσθηκε ότι ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας κάθε Ανωτάτου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος εγκρίνεται με προεδρικό διάταγμα, παράλληλα δε προβλέφθηκε η κατάρτιση, ομοίως με προεδρικό διάταγμα, πρότυπου Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας, ο οποίος ισχύει εν όλω ή συμπληρωματικά, μέχρι την προσαρμογή ήδη ισχυόντων ή την κατάρτιση νέων Εσωτερικών Κανονισμών Λειτουργίας των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ήδη π.δ. 160/2008, στο οποίο αναφέρεται ως όργανο του Ιδρύματος ο Διευθυντής Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών, χωρίς ρύθμιση του ζητήματος του ορισμού του για διαδοχικές θητείες). Ο ν. 3685/2008 κωδικοποίησε και συμπλήρωσε τις κατά την έκδοσή του ισχύουσες διατάξεις περί μεταπτυχιακών σπουδών και όρισε τα αρμόδια όργανα για την οργάνωση και την λειτουργία των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών (άρθρο 2). Ειδικότερα με το τελευταίο άρθρο ορίζεται ότι η Σύγκλητος Ειδικής Σύνθεσης ή (για τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, βλ. άρθρο 11 του ν. 1404/1983, όπως ίσχυε διαχρονικά, μέχρι την κατ’ αρχήν κατάργησή του με το άρθρο 81 παράγραφος 4 του ν. 4009/2011 με την επιφύλαξη των άρθρων 76 - 80 αυτού) η Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης του Ιδρύματος (όπως η ειδική σύνθεση ορίζεται στο οικείο άρθρο) είναι αρμόδια για κάθε θέμα διοικητικού ή οργανωτικού χαρακτήρα που σχετίζεται με τις μεταπτυχιακές σπουδές (περ. α΄), καθώς και ότι ο Αντιπρύτανης ή (για τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα) ο Αντιπρόεδρος Ακαδημαϊκών Υποθέσεων έχει την εποπτεία και τον γενικότερο συντονισμό των μεταπτυχιακών σπουδών σε επίπεδο Ιδρύματος (περ. ε΄). Επίσης, ως όργανο των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών ορίζεται και ο Διευθυντής τους, προβλέπονται δε ειδικότερα τα εξής: ότι ο Διευθυντής Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών ανήκει στην βαθμίδα Καθηγητή ή Αναπληρωτή Καθηγητή, ότι είναι του ίδιου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου με το γνωστικό αντικείμενο του Προγράμματος, καθώς και ότι ορίζεται με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης Ειδικής Σύνθεσης του Τμήματος με δυνατότητα μερικής απαλλαγής από τις διδακτικές του υποχρεώσεις για διετή θητεία με δυνατότητα ανανεώσεως (άρθρο 2 περ. δ΄). Με τον ν. 3685/2008 (άρθρο 3) ορίσθηκε ότι ο Κανονισμός Μεταπτυχιακών Σπουδών καταρτίζεται για τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα από το Συμβούλιο τους, εγκρίνεται από την Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης και κοινοποιείται στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, αποτελεί δε αναπόσπαστο μέρος του Εσωτερικού Κανονισμού λειτουργίας του Ιδρύματος, στον οποίο και ενσωματώνεται. Στο ίδιο άρθρο 3 καθορίζονται τα θέματα που περιλαμβάνονται στον Κανονισμό Μεταπτυχιακών Σπουδών (τρόπος λειτουργίας, επιλογή των εισακτέων φοιτητών, αξιολόγηση, κ.λπ.), στα οποία δεν περιλαμβάνεται το θέμα της θητείας του Διευθυντή Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (που, κατά τα προαναφερθέντα, ρυθμίζεται στο άρθρο 2 του ν. 3685/2008). Ακολούθως, ο ν. 4009/2011 προέβλεψε την ίδρυση Σχολής Μεταπτυχιακών Σπουδών και ως όργανό της τον Διευθυντή Προγράμματος Μεταπτυχιακού Σπουδών με ανάδειξή του από την ομάδα διδασκόντων του Προγράμματος με απλή πλειοψηφία του συνόλου των διδασκόντων για τετραετή θητεία. Σύμφωνα με το άρθρο 11 του τελευταίου νόμου τα θέματα σχετικά με την εφαρμογή των προαναφερθέντων καθορίζονται με τον Εσωτερικό Κανονισμό του Ιδρύματος, η διάταξη όμως αυτή καταργήθηκε με το άρθρο 13 παράγραφος 2 περ. ε΄ του ν. 4076/2012. Με τον ν. 4009/2011 ορίσθηκε ότι τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών λειτουργούν σύμφωνα με τον Οργανισμό του Ιδρύματος (άρθρο 7 παράγραφος 4, τροποποιηθέν από άρθρο 1 παράγραφος 3 του ν. 4076/2012) και ότι ο Εσωτερικός Κανονισμός του Ιδρύματος περιλαμβάνει (και) οδηγό προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών (άρθρο 6). Και ναι μεν με το άρθρο 81 του ν. 4009/2011 καταργήθηκαν μεταξύ άλλων και οι αναφερθείσες διατάξεις του ν. 3549/2007 και του ν. 3685/2008, πλην ορίσθηκε μεταβατικά: α. ότι μέχρι την έκδοση των Οργανισμών των Ιδρυμάτων, εξακολουθούν να ισχύουν για τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών οι διατάξεις του ν. 3685/2008 (άρθρο 80 παράγραφος 11 περ. α΄ που τροποποιήθηκε με τπ άρθρο 34 παράγραφος 2 του ν. 4115/2013) και β. ότι μέχρι την δημοσίευση του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού κάθε Ιδρύματος τα θέματα που προβλέπονται σε αυτούς (άρα και ο οδηγός προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών) ρυθμίζονται με αποφάσεις της Συγκλήτου (άρθρο 80 παράγραφος 22 περ. γ΄, όπως ισχύει, κατά τον κρίσιμο για την επίδικη διαφορά χρόνο, μετά την τροποποίηση της περ. γ΄ από τον ν. 4386/2016). Τέλος, με τον ν. 4485/2017, ο οποίος ισχύει κατά τον χρόνο της συζητήσεως της υπό κρίση αιτήσεως, καταργήθηκε ο ν. 3685/2008 και εισήχθη νέο καθεστώς (Κεφάλαιο ΣΤ΄), μεταξύ άλλων, για το δεύτερο κύκλο σπουδών της ανώτατης εκπαιδεύσεως (παρακολούθηση Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών). Στον νόμο αυτό προβλέπεται ειδικώς ότι ο Διευθυντής Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών είναι καθηγητής πρώτης βαθμίδας ή της βαθμίδας του αναπληρωτή, είναι του ίδιου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου με το γνωστικό αντικείμενο του Προγράμματος και ορίζεται με τον Αναπληρωτή του με απόφαση της Συνέλευσης για διετή θητεία, δεν μπορεί δε να έχει περισσότερες από δύο (2) συνεχόμενες θητείες (άρθρο 31 παράγραφος 8). Επίσης, ο ν. 4485/2017 προβλέπει κατάρτιση Κανονισμού Μεταπτυχιακών Σπουδών Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών, ο οποίος εγκρίνεται από την Σύγκλητο και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και δεν περιλαμβάνει εξουσιοδότηση για ρύθμιση από τον Κανονισμό θέματος σχετικού με την θητεία του Διευθυντή Προγράμματος Μεταπτυχιακού Σπουδών (που ρυθμίζεται στον ίδιο τον νόμο αυτόν, άρθρο 45). Επομένως, από τις διαδοχικές ρυθμίσεις των αναφερθεισών διατάξεων προκύπτει ότι ο τυπικός νόμος ρυθμίζει το ζήτημα των προϋποθέσεων επιλογής Διευθυντή Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών και της θητείας του καθώς και της δυνατότητας ανανεώσεώς της (ν. 3685/2008, ν. 4009/2011, ν. 4485/2017), χωρίς να χορηγεί εξουσιοδότηση στην Διοίκηση για ρύθμιση του θέματος της θητείας του ή για τροποποίηση των ισχυουσών σχετικών διατάξεων (με Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας ή Κανονισμό Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών). Ειδικότερα κατά τον κρίσιμο, εν προκειμένω χρόνο, οι προαναφερθείσες διατάξεις του ν. 3685/2008 προέβλεπαν ότι ο Διευθυντής Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών ορίζεται για διετή θητεία με δυνατότητα ανανεώσεως, χωρίς να χορηγείται εξουσιοδότηση στην Διοίκηση για ρύθμιση του εν λόγω θέματος.

5. Επειδή όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου της υποθέσεως, η Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης με την 1/30.6.2009 απόφασή της ενέκρινε Κανονισμό Μεταπτυχιακών Σπουδών βάσει των διατάξεων του ν. 3658/2008, μεταξύ δε αυτών εγκρίθηκε το επίδικο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, ακολούθησε δε η 90666/Ε5/2.9.2009 απόφαση του Υφυπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (Β΄ 1919/8.9.2009, διόρθωση σφάλματος Β΄ 2222/2.10.2009) περί εγκρίσεως του εν λόγω Προγράμματος. Όπως αναφέρεται στο 34/Φ ../13.2.2017 έγγραφο των απόψεων του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης, με το καθεστώς του ν. 4009/2011, ο εν λόγω Κανονισμός θα έπρεπε να είναι μέρος του Εσωτερικού Κανονισμού του. Ωστόσο, ο Εσωτερικός Κανονισμός του δεν έχει εκδοθεί, διότι δεν έχει προχωρήσει η προηγούμενη έκδοση του Οργανισμού του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης “με ευθύνη του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων”, μολονότι έχει ψηφισθεί από την Συνέλευση/Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης και το Συμβούλιο του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης. Κατά συνέπεια, όπως περαιτέρω αναφέρεται στο ίδιο έγγραφο με τις απόψεις του Ιδρύματος, «μέχρι σήμερα τα ΠΜΣ του ΤΕΙ Κρήτης διέπονται από τον Κανονισμό Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΤΕΙ Κρήτης που θεσπίστηκε το 2009 και τις διατάξεις του Ν. 3685/2008 και τις αποφάσεις των οργάνων του ΤΕΙ».

6. Επειδή σύμφωνα με τα στοιχεία του φακέλου, ο αιτών, καθηγητής του προμνησθέντος Ιδρύματος, διετέλεσε Διευθυντής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών με τίτλο «Λογιστική και Ελεγκτική» για τα ακαδημαϊκά έτη: α. 2009 - 2010 και 2010 - 2011, β. 2011 - 2012 και 2012 - 2013 και γ. 2013 - 2014 και 2014 - 2015. Η θητεία του ως Διευθυντή του εν λόγω Προγράμματος ανανεώθηκε περαιτέρω με την απόφαση της 31ης Αυγούστου 2015 της 13ης Γενικής Συνέλευσης Ειδικής Σύνθεσης – Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής για τα ακαδημαϊκά έτη 2015 - 2017. Εν συνεχεία, στις 30.6.2016 συνήλθε σε έκτακτη συνεδρίαση η Συνέλευση του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης, η οποία, ως προς το θέμα 10ο “Θέματα Διαχείρισης Μεταπτυχιακών” αποφάσισε τα εξής: «1. ... 3. Όσα ΠΜΣ δεν έχουν διενεργήσει εκλογές Διευθυντή, απαιτείται να ολοκληρώσουν τη σχετική διαδικασία εντός 3 μηνών από την ημερομηνία δημοσίευσης της παρούσας απόφασης με ευθύνη του Προέδρου του Τμήματος. Οι Διευθυντές που υπηρετούν τη δεύτερη θητεία τους ως Διευθυντές ΠΜΣ κατά τη δημοσίευση του παρόντος δεν δικαιούνται να υποβάλουν υποψηφιότητα για άλλη θητεία. Οι αποφάσεις αυτές, όπου είναι αναγκαίο, πρέπει να ενσωματωθούν και να τροποποιήσουν τον Κανονισμό ΠΜΣ του Ιδρύματος» (βλ. απόσπασμα πρακτικού Συνέλευσης Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης, αρ. πράξεως 118/30.6.2016 – πρώτη προσβαλλόμενη). Ακολούθησε έκτακτη συνεδρίαση της Συνέλευσης Ειδικής Σύνθεσης του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης στις 7.7.2016, κατά την οποία, σε σχέση με το θέμα 2ο της συνεδριάσεως “Προβλέψεις για ρυθμίσεις Μεταπτυχιακών Σπουδών και ενσωμάτωσή τους στον Κανονισμό Μεταπτυχιακών Σπουδών”, αποφασίστηκαν τα εξής: “1. Η Συνέλευση του ΤΕΙ έχει αποφασίσει στο παρελθόν, σύμφωνα και με τον Κανονισμό Μεταπτυχιακών Σπουδών, τη χορήγηση 3 ωρών απαλλαγής από το διδακτικό ωράριο στους Διευθυντές των ΠΜΣ. Όσοι Διευθυντές δεν επιλέξουν την απαλλαγή αυτή, δύνανται … 2. ... 3. Ορισμός Διευθυντή του ΠΜΣ μετά από εκλογή και η διάρκεια της θητείας του. Στον νόμο 3685/2008, που διέπει τις ΜΣ στα ΑΕΙ σήμερα, στο άρθρο 1 [ενν. 2] παρ. δ΄ προβλέπεται: «Ο Διευθυντής για κάθε Π.Μ.Σ. προεδρεύει της Σ.Ε., ορίζεται με απόφαση της Γ.Σ.Ε.Σ. του Τμήματος ή στην περίπτωση Διατμηματικού Π.Μ.Σ. της Ε.Δ.Ε., για διετή θητεία με δυνατότητα ανανέωσης και μπορεί να ασκεί τα καθήκοντά του με μερική απαλλαγή από τις διδακτικές του υποχρεώσεις. Ο Διευθυντής ανήκει στη βαθμίδα του Καθηγητή ή Αναπληρωτή Καθηγητή, είναι του ιδίου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου με το γνωστικό αντικείμενο του Π.Μ.Σ. ... ». Στον Κανονισμό Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης, στο άρθρο 1 παράγραφος 12, από την τότε Συνέλευση του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης, για την εξειδίκευση και εφαρμογή της αναφερθείσας προβλέψεως του νόμου, περιλαμβάνεται η εξής ρύθμιση: «Ο Διευθυντής του Π.Μ.Σ. και ο αναπληρωτής του εκλέγονται για δύο ακαδημαϊκά έτη, με δυνατότητα ανανέωσης, από το σύνολο των μελών της Γ.Σ.Ε.Σ. ή της Ε.Δ.Ε., ανήκουν στη βαθμίδα του Καθηγητή ή Αναπληρωτή Καθηγητή και είναι του ιδίου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου με το γνωστικό αντικείμενο του Π.Μ.Σ. Ο Διευθυντής προεδρεύει της Ε.Δ.Ε. και εισηγείται στη Γ.Σ.Ε.Σ. ή στην Ε.Δ.Ε. κάθε θέμα που αφορά στην αποτελεσματική εφαρμογή του Π.Μ.Σ. Για την άσκηση των καθηκόντων του μπορεί να του χορηγηθεί μερική απαλλαγή από τις διδακτικές του υποχρεώσεις». Με απόφαση της παρούσας Συνέλευσης … η εξειδίκευση της εφαρμογής και ενσωμάτωσή της στο αντίστοιχο άρθρο του Κανονισμού ΜΣ έχει ως εξής: «Ο Διευθυντής του Π.Μ.Σ. ορίζεται με απόφαση της Γ.Σ.Ε.Σ. του Τμήματος ή στην περίπτωση Διατμηματικού ή Διιδρυματικού Π.Μ.Σ., με απόφαση της Ε.Δ.Ε. ή της Ε.Δ.Ι.Ε. αντίστοιχα, για θητεία δύο ακαδημαϊκών ετών με δυνατότητα ανανέωσης, μετά από εκλογή από το σύνολο των μελών της Γ.Σ.Ε.Σ. ή της Ε.Δ.Ε. ή της Ε.Δ.Ι.Ε. αντίστοιχα. Με την ίδια διαδικασία εκλέγεται και ορίζεται ο Αναπληρωτής του Διευθυντή. Ο Διευθυντής και ο Αναπληρωτής δεν έχουν δικαίωμα υποβολής υποψηφιότητας για τρίτη συνεχή θητεία. Η εκλογή διεξάγεται με ευθύνη του Προέδρου του επισπεύδοντος Τμήματος ή του υπάρχοντος Διευθυντή του Διατμηματικού ή Διιδρυματικού ΠΜΣ, από τη θέση του ως Προέδρου της Ε.Δ.Ε. ή Ε.Δ.Ι.Ε. αντίστοιχα, το αργότερ[ο] τρεις μήνες πριν από τη λήξη του ακαδημαϊκού έτους εντός του οποίου ολοκληρώνεται η θητεία του Διευθυντή. Ο Διευθυντής και ο Αναπληρωτής του ανήκουν στη βαθμίδα του Καθηγητή ή Αναπληρωτή Καθηγητή και είναι του ιδίου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου με το γνωστικό αντικείμενο του Π.Μ.Σ. Ο Διευθυντής προεδρεύει της Ε.Δ.Ε. ή της Ε.Δ.Ι.Ε. και εισηγείται στη Γ.Σ.Ε.Σ. ή στην Ε.Δ.Ε. ή στη Ε.Δ.Ι.Ε. κάθε θέμα που αφορά στην αποτελεσματική λειτουργία του Π.Μ.Σ. Για την άσκηση των καθηκόντων του μπορεί να του χορηγηθεί μερική απαλλαγή από τις διδακτικές του υποχρεώσεις ή αντίστοιχη αμοιβή. Οι Διευθυντές που υπηρετούν σήμερα τη δεύτερη θητεία τους κατά τη λήψη της παρούσας απόφασης δεν δικαιούνται να υποβάλουν υποψηφιότητα για άλλη θητεία»” (βλ. απόσπασμα πρακτικού της Συνέλευσης Ειδικής Σύνθεσης του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης αρ. 15/7.7.2016 – δεύτερη προσβαλλόμενη). Αντίστοιχες προς τις αναφερθείσες ρυθμίσεις εισήχθησαν στον (νέο) Κανονισμό Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης (τρίτη προσβαλλόμενη), στον οποίο, κατόπιν των προηγουμένων, ορίζονται τα εξής: “Άρθρο 1 Γενικές Διατάξεις 1. ... 11. Επιπλέον, στο Ε.Π.Σ. [Ειδικό Πρωτόκολλο Συνεργασίας] καθορίζονται οι υποχρεώσεις κάθε Τμήματος, θέματα του διδακτικού προσωπικού και μεταπτυχιακών φοιτητών, η διαδικασία εκλογής Διευθυντή, ο οποίος είναι μέλος της Ε.Δ.Ε. και γενικά κάθε θέμα που κρίνεται αναγκαίο σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία για την εύρυθμη λειτουργία του Π.Μ.Σ. 12. Ο Διευθυντής του Π.Μ.Σ. ορίζεται με απόφαση της Γ.Σ.Ε.Σ. του Τμήματος ή στην περίπτωση Διατμηματικού ή Διιδρυματικού Π.Μ.Σ., με απόφαση της Ε.Δ.Ε. ή της Ε.Δ.Ι.Ε. αντίστοιχα, για θητεία δύο ακαδημαϊκών ετών με δυνατότητα ανανέωσης, μετά από εκλογή από το σύνολο των μελών της Γ.Σ.Ε.Σ. ή της Ε.Δ.Ε. ή της Ε.Δ.Ι.Ε. αντίστοιχα. Με την ίδια διαδικασία εκλέγεται και ορίζεται ο Αναπληρωτής του Διευθυντή. Ο Διευθυντής και ο Αναπληρωτής δεν έχουν δικαίωμα υποβολής υποψηφιότητας για τρίτη συνεχή θητεία στην ίδια θέση. Η εκλογή διεξάγεται με ευθύνη του Προέδρου του επισπεύδοντος Τμήματος ή του υπάρχοντος Διευθυντή του Διατμηματικού ή Διιδρυματικού ΠΜΣ, από τη θέση του ως Προέδρου της Ε.Δ.Ε. ή Ε.Δ.Ι.Ε. αντίστοιχα, το αργότερο τρεις μήνες πριν από τη λήξη του ακαδημαϊκού έτους εντός του οποίου ολοκληρώνεται η θητεία του Διευθυντή. ... Οι Διευθυντές που υπηρετούν σήμερα τη δεύτερη θητεία τους κατά τη λήψη της παρούσας απόφασης δεν δικαιούνται να υποβάλουν υποψηφιότητα για άλλη θητεία. 13. ...”. Ακολούθησε η (τέταρτη προσβαλλόμενη) πρόσκληση 3360/5.9.2016 του Προϊσταμένου του Τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, με θέμα: “Εκλογές για την ανάδειξη του Διευθυντή και Αναπληρωτή Διευθυντή του ΠΜΣ στη «Λογιστική και Ελεγκτική» του Τ.Ε.Ι. Κρήτης σύμφωνα με την 118/30.6.2016 απόφαση της Συνέλευσης ΤΕΙ και με την 15/7.7.2016 απόφαση της ΣΕΣ του ΤΕΙ Κρήτης” (“με σκοπό να εφαρμοσθούν οι παραπάνω αποφάσεις των ανωτάτων συλλογικών οργάνων του ΤΕΙ Κρήτης”, όπως αναφέρεται στο προμησθέν έγγραφο με τις απόψεις του Ιδρύματος). Κατόπιν της προσκλήσεως αυτής, υπέβαλαν υποψηφιότητα τα ακόλουθα μέλη ΕΠ του Τμήματος: …. και ο αιτών. Ειδικότερα ο αιτών υπέβαλε την 3475/8.9.2016 “Δήλωση Υποψηφιότητας για την θέση του Διευθυντή ΠΜΣ Λογιστική και Ελεγκτική”, αναφέροντας τα εξής: “Ως γνωστόν, τυγχάνω νόμιμα διορισμένος Διευθυντής του υπόψη ΠΜΣ Λογιστική και Ελεγκτική, με διετή θητεία (τα ακαδημαϊκά έτη 2015 - 2017) από την ΓΣΕΣ 13/31.8.2015 του αυτοδύναμου Τμήματός μας, απόφαση η οποία δεν έχει ανακληθεί, καταργηθεί ή ακυρωθεί. Εν όψει δε του γεγονότος ότι η θέση δεν έχει κενωθεί ούτε έχω παραιτηθεί από αυτήν και την άσκηση των καθηκόντων μου, επιφυλάσσομαι για την νομιμότητα της όλης διαδικασίας που κινείται από την παραπάνω σχετική επιστολή (Σχετικά: Πρόσκληση με αρ. πρωτ. ../05.09.2016 ...). Υπό αυτά τα δεδομένα, και επιφυλασσόμενος ρητά παντός νομίμου δικαιώματός μου, με την παρούσα υποβάλλω την υποψηφιότητά μου για την θέση του Διευθυντή ΠΜΣ Λογιστική και Ελεγκτική, σύμφωνα με την παραπάνω σχετική πρόσκληση”. Η ορισθείσα Εφορευτική Επιτροπή, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την πρώτη και την δεύτερη προσβαλλόμενες αποφάσεις, αποφάσισε (με την πέμπτη προσβαλλόμενη) στις 9.9.2016 (“Ανακήρυξη Υποψηφίων”): “1) Να μην κάνει αποδεκτή την υποψηφιότητα του … Αναπληρωτή Καθηγητή.., εφαρμόζοντας όπως δεσμεύεται τις παραπάνω αποφάσεις των ανωτάτων συλλογικών οργάνων του Ιδρύματος, επειδή ως γνωστόν ο ανωτέρω … είναι συνεχώς Διευθυντής του ΠΜΣ του Τμήματος τα τελευταία 7 ακαδημαϊκά έτη. 2) Να ανακηρύξει ως υποψηφίους για τη θέση του Διευθυντή και του Αναπληρωτή Διευθυντή του ΠΜΣ του Τμήματος τους … : α)... Καθηγητή”. Σύμφωνα με το 3497/9.9.2016 πρακτικό της Εφορευτικής Επιτροπής (έκτη προσβαλλόμενη), αφού ελέγχθηκε η κανονικότητα διεξαγωγής των εκλογών, μετά το πέρας της διαδικασίας ψηφοφορίας, διαπιστώθηκε ισοψηφία μεταξύ του ..και του ..και ως εκ τούτου, κατόπιν κληρώσεως, διαμορφώθηκε η ακόλουθη σειρά κατατάξεώς τους: 1…. Με το πρακτικό της 20ής/9.9.2016 έκτακτης συνεδριάσεως της Γενικής Συνέλευσης Ειδικής Σύνθεσης του προαναφερθέντος Τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής (εβδόμη προσβαλλόμενη) ορίστηκε, μετά την προηγηθείσα εκλογική διαδικασία, ως Διευθυντής του εν λόγω Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών ο καθηγητής.., Πρόεδρος του Τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, με Αναπληρωτή Διευθυντή τον αναπληρωτή καθηγητή.., με θητεία δύο ακαδημαϊκών ετών. Εξάλλου με το ../Φ.20/12.9.2016 έγγραφο του Προέδρου του Τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής ενημερώθηκαν ορισμένα όργανα του Ιδρύματος ότι μετά την από 9.9.2016 εκλογική διαδικασία, η Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης όρισε τον αναφερθέντα καθηγητή ως Διευθυντή του Προγράμματος και τον αναφερθέντα αναπληρωτή καθηγητή ως Αναπληρωτή Διευθυντή, με διετή θητεία, έως 31.8.2018. Περαιτέρω υποβλήθηκαν από τον αιτούντα και από τον αναπληρωτή καθηγητή ..οι ../12.9.2016 και ../12.9.2016, αντιστοίχως, ενστάσεις προς την Εφορευτική Επιτροπή των Εκλογών της 9ης Σεπτεμβρίου 2016. Με το από 16.9.2016 πρακτικό της εν λόγω Εφορευτικής Επιτροπής (ογδόη προσβαλλόμενη), απορρίφθηκαν και οι δύο ενστάσεις.

7. Επειδή κατά το μέρος που με τις τρεις πρώτες προσβαλλόμενες αποφάσεις επήλθε λήξη της θητείας του αιτούντος, της οποίας την ολοκλήρωση επιδιώκει αυτός με την παρούσα αίτηση, συντρέχει περίπτωση καταργήσεως της δίκης, δοθέντος ότι κατά τον χρόνο εκδικάσεως της υποθέσεως είχε συμπληρωθεί το διάστημα των ακαδημαϊκών ετών 2015 – 2017, για το οποίο ορίστηκε αυτός για τελευταία φορά ως Διευθυντής του επίδικου Προγράμματος. Δεν συνιστούν ειδικό έννομο συμφέρον που δικαιολογεί την συνέχισή της τα προβαλλόμενα από τον αιτούντα (προφορικώς κατά την συζήτηση της υποθέσεως, σε συνδυασμό με το από 7.6.2018 σημείωμα που κατατέθηκε επί της έδρας κατά την συζήτησή της, καθώς και με το από 11.6.2018 υπόμνημά του) ότι υπέστη ηθική μείωση και βλάβη της ακαδημαϊκής – επαγγελματικής της φήμης και ότι επλήγη η προσωπικότητά του και η ιδιότητά του ως πανεπιστημιακού δασκάλου, καθώς και η επαγγελματική και διοικητική του επάρκεια. Και τούτο διότι η λήξη της θητείας του αιτούντος, βάσει του περιεχομένου των τριών πρώτων προσβαλλόμενων αποφάσεων, δεν επάγεται μείωση του ήθους και της προσωπικότητάς του ούτε συνδέεται με την ακαδημαϊκή – επαγγελματική ικανότητά του και με την διοικητική του επάρκεια. Επομένως ως προς το προαναφερθέν σκέλος των τριών πρώτων προσβαλλόμενων αποφάσεων η δίκη πρέπει να καταργηθεί σύμφωνα με το άρθρο 32 παράγραφος 2 του π.δ. 18/1989 (Α΄ 8).

8. Επειδή περαιτέρω οι τρεις πρώτες προσβαλλόμενες αποφάσεις κατά το μέρος που περιέχουν εφεξής ρύθμιση σχετικά με το ζήτημα της μη δυνατότητας ορισμού Διευθυντή Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών για τρίτη συνεχή θητεία, προσβάλλονται αλυσιτελώς μετά την θέσπιση, μετά την άσκηση της κρινόμενης αιτήσεως, του άρθρου 31 παράγραφος 8 του ν. 4485/2017 (που κατ’ άρθρο 115 άρχισε να ισχύει από την ημερομηνία δημοσιεύσεώς του) που περιλαμβάνει την προεκτεθείσα ρύθμιση για την διετή θητεία του Διευθυντή Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών και την μη δυνατότητα ορισμού του ιδίου για περισσότερες από δύο συνεχόμενες θητείες.

9. Επειδή οι υπόλοιπες πέντε προσβαλλόμενες αποφάσεις που αφορούν την διενέργεια εκλογών αναδείξεως Διευθυντή του επίδικου Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών και τον αποκλεισμό του αιτούντος από την σχετική διαδικασία, προσβάλλονται από τον αιτούντα με έννομο συμφέρον, αφού του στέρησαν την δυνατότητα επιλογής του ως Διευθυντή του εν λόγω Προγράμματος για την οποία είχε υποβάλει αίτηση.

10. Επειδή οι τελευταίες αυτές πέντε προσβαλλόμενες αποφάσεις ερείδονται στον αποφασισθέντα από όργανα του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης, κατά τα προεκτεθέντα, περιορισμό ορισμού Διευθυντή του Προγράμματος για τρίτη συνεχή θητεία στην ίδια θέση, παρά την αντίθετη πρόβλεψη του ν. 3685/2008 που ίσχυε κατά την έκδοσή τους και χωρίς να έχει χορηγηθεί προς τα αποφασίσαντα όργανα του Ιδρύματος νομοθετική εξουσιοδότηση προς ρύθμιση του θέματος ή τροποποίηση του υφισταμένου νομοθετικού καθεστώτος, κατά παραβίαση της αρχής της νομιμότητας και του άρθρου 43 παράγραφος 2 του Συντάγματος. Κατά συνέπεια οι πέντε αυτές προσβαλλόμενες αποφάσεις, λόγω του παράνομου ερείσματός τους, είναι πλημμελείς, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα, και πρέπει να ακυρωθούν, ως εκ τούτου δε είναι αλυσιτελής η εξέταση των υπολοίπων λόγων.

11. Επειδή κατόπιν των προεκτεθέντων, πρέπει να καταργηθεί η δίκη, εν μέρει, ως προς τις τρεις πρώτες προσβαλλόμενες αποφάσεις, να γίνει εν μέρει δεκτή η κρινόμενη αίτηση και να ακυρωθούν οι υπόλοιπες πέντε προσβαλλόμενες και να απορριφθεί η αίτηση κατά τα λοιπά.

Δ ι ά  τ α ύ τ α

Καταργεί την δίκη ως προς α. το πρακτικό 118/30.6.2016 της Συνελεύσεως του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης, Θέμα 10ο “Θέματα Διαχείρισης Μεταπτυχιακών”, β. το πρακτικό 15/7.7.2016 της Συνέλευσης Ειδικής Σύνθεσης του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης, Θέμα 2ο “Προβλέψεις για ρυθμίσεις Μεταπτυχιακών Σπουδών και ενσωμάτωσή τους στον Κανονισμό Μεταπτυχιακών Σπουδών” και γ. τον Κανονισμού Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης, όπως αυτός τροποποιήθηκε δυνάμει των δύο προηγουμένων αποφάσεων, κατά το μέρος που επέφεραν λήξη της θητείας του αιτούντος, σύμφωνα με το σκεπτικό.

Δέχεται την αίτηση και ακυρώνει α. την 3360/5.9.2016 πρόσκληση του Προϊσταμένου του Τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής για διενέργεια εκλογών αναδείξεως και επιλογής Διευθυντή του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην “Λογιστική και Ελεγκτική”, β. το από 9.9.2016 πρακτικό της Εφορευτικής Επιτροπής περί ανακηρύξεως των υποψηφίων για την κατάληψη της αναφερθείσας θέσεως του Διευθυντή Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών και με το οποίο απορρίφθηκε η υποψηφιότητα του αιτούντος, γ. το 3497/9.9.2016 πρακτικό της ιδίας Εφορευτικής Επιτροπής περί των οριστικών αποτελεσμάτων εκλογής Διευθυντή Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών, δ. το πρακτικό της 20ής/9.9.2016 έκτακτης συνεδριάσεως της Γενικής Συνέλευσης Ειδικής Σύνθεσης του προαναφερθέντος Τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, με θέμα “Εκλογή για την ανάδειξη Διευθυντή και Αναπληρωτή Διευθυντή του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών “Λογιστική και Ελεγκτική”, με την οποία ορίστηκε ως Διευθυντής του εν λόγω Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών ο καθηγητής.., Πρόεδρος του Τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής με Αναπληρωτή Διευθυντή τον αναπληρωτή καθηγητή, .., με θητεία δύο ακαδημαϊκών ετών και ε. το από 16.9.2016 πρακτικό της αυτής Εφορευτικής Επιτροπής, με το οποίο απορρίφθηκε η από 12.9.2016 ένσταση του αιτούντος κατά του κύρους και των αποτελεσμάτων της εν λόγω εκλογικής διαδικασίας, κατά το σκεπτικό.

(Α' Δημοσίευση ΝΟΜΟΣ)